การพัฒนาบึงขนาดใหญ่เพื่อเป็นแหล่งน้ำสำหรับการเกษตรและอุปโภคบริโภคมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิตและการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยมีบทบาทหลักดังน

1. ความมั่นคงทางน้ำ (Water Security)

  • แหล่งกักเก็บน้ำขนาดใหญ่: บึงขนาดใหญ่ทำหน้าที่เป็น อ่างเก็บน้ำธรรมชาติ ที่สามารถกักเก็บน้ำฝนหรือน้ำหลากไว้ใช้ตลอดปี โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ทำให้มีน้ำสำรองเพียงพอสำหรับการอุปโภคบริโภคของชุมชน และการเกษตรกรรมอย่างต่อเนื่อง
  • แก้ไขปัญหาภัยแล้งและน้ำท่วม: ช่วยบรรเทาความเสียหายจาก ภัยแล้ง เนื่องจากเป็นแหล่งน้ำหลักในช่วงขาดแคลน และในฤดูน้ำหลากก็สามารถช่วย ชะลอและกักเก็บน้ำส่วนเกิน เพื่อลดความรุนแรงของน้ำท่วมในพื้นที่ตอนล่าง

2. สนับสนุนภาคการเกษตร (Agricultural Support)

  • น้ำเพื่อการเพาะปลูก: เป็นแหล่งน้ำสำคัญสำหรับ ระบบชลประทาน ทำให้เกษตรกรสามารถเพาะปลูกได้ตลอดปี ช่วยเพิ่มผลผลิตและรายได้ ลดความเสี่ยงจากความผันผวนของสภาพอากาศ
  • ลดต้นทุนการผลิต: การมีแหล่งน้ำในพื้นที่ช่วยลดความจำเป็นในการสูบน้ำจากระยะไกล หรือลดการพึ่งพาแหล่งน้ำอื่น ซึ่งช่วย ลดต้นทุน การดำเนินงานของเกษตรกร

3. การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศ (Environmental Conservation)

  • พื้นที่ชุ่มน้ำ: บึงขนาดใหญ่เป็น พื้นที่ชุ่มน้ำ ที่สำคัญระดับนานาชาติในหลายกรณี เป็นแหล่งอาศัยของพืชและสัตว์น้ำหลากหลายชนิด (ความหลากหลายทางชีวภาพ) รวมถึงเป็นแหล่งพักพิงและแหล่งอาหารของนกอพยพ
  • การบำบัดน้ำตามธรรมชาติ: สามารถทำหน้าที่เป็น “ไตธรรมชาติ” ช่วยกรองและบำบัดน้ำเสียที่ไหลเข้ามาก่อนปล่อยสู่แหล่งน้ำอื่น หรือช่วยลดก๊าซเรือนกระจกผ่านการจัดการวัชพืชอย่างเหมาะสม

4. การพัฒนาเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิต (Economic and Social Development)

  • การประมงและอาชีพเสริม: เป็นแหล่งทำประมงน้ำจืดขนาดใหญ่ สร้าง รายได้เสริม และเป็นแหล่งอาหารโปรตีนให้กับชุมชน
  • การท่องเที่ยว: บึงที่มีการจัดการดีสามารถพัฒนาเป็น แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ สร้างรายได้ให้กับท้องถิ่น
  • คุณภาพชีวิต: การมีน้ำสะอาดสำหรับอุปโภคบริโภคอย่างเพียงพอตลอดปีช่วยให้ คุณภาพชีวิต ของประชาชนดีขึ้น และส่งเสริมความมั่นคงในการประกอบอาชีพ

จากความสำคัญดังกล่าว โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาน้ำก่ำ ได้เล็งเห็นการพัฒนาบึงขนาดใหญ่ไม่ใช่แค่การสร้างแหล่งน้ำ แต่เป็นการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำแบบองค์รวมที่นำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนทั้งในมิติเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม จึงได้ดำเนินการพัฒนาแหล่งน้ำ/แก้มลิง ในพื้นที่ดังต่อไปนี้

แผนที่แสดงเส้นทางลำน้ำและบึงขนาดใหญ่(แก้มลิง) ในพื้นที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาน้ำก่ำ